Kinderen leren door te exploreren en te verkennen. Daarom vinden ze het vaak ook helemaal niet leuk wanneer ze ‘vast’ zitten, zoals in een autostoel, een kinderstoel of een buggy (hoewel het daar vaak meevalt zolang er veel te zien is). Ze gaan op ontdekking en proberen uit te vissen hoe de wereld in elkaar zit. En dat moet regelmatig opnieuw gecontroleerd worden. Het is dan aan jou om consequent te zijn en de afspraken die er gelden (zoals bijvoorbeeld: ‘yoghurt eten we aan tafel’) te blijven hanteren en in te grijpen wanneer je kind zich hier niet aan houdt.
Vergeet daarbij niet dat er een groot verschil is tussen een verzoek (vragen aan je kind om iets wel of niet te doen) en een grens (wanneer jij zelf ingrijpt en ervoor zorgt dat je kind iets wel of niet doet). Bijvoorbeeld: ‘Blijf van de tv af.’ is een verzoek, zelf voor de tv gaan staan of je kind weghalen bij de tv en zeggen ‘We slaan niet op de tv, dan gaat die stuk. Ik haal je hier weg om het veilig te houden.’ is een grens.
Het deel van de hersenen dat je nodig hebt om jezelf tegen te houden wanneer je iets wilt (zoals een snoepje eten of je broer slaan bijvoorbeeld), begint pas goed te ontwikkelen rond de leeftijd van 3,5 jaar. En wanneer je weet dat dit deel nog verder blijft ontwikkelen tot je kind ongeveer 25 jaar oud is, dan weet je meteen dat je van je peuter (of kleuter) niet kan verwachten dat die zichzelf tegenhoudt of eerst nadenkt of iets wel een goed idee is of niet, voor die handelt. Je kan dus 100 keer zeggen dat ze die breekbare vaas met rust moeten laten, maar die ziet er zooooooo interessant uit. Je kind heeft jouw hulp nodig. Ofwel moet je hem fysiek tegenhouden en hem weghalen bij die vaas, ofwel zet je die vaas gewoon even buiten bereik van je kind. Maak het jezelf niet te moeilijk en zorg ervoor dat je kind een veilige ruimte heeft waar die volop kan spelen en ontdekken zonder dat jij heel de tijd moet tussenkomen. Maak je geen zorgen, er blijft nog meer dan genoeg oefenmateriaal over.
Verwacht dat delen moeilijk is
Om echt te kunnen delen, heb je heel wat vaardigheden nodig: je moet op je beurt kunnen wachten, je moet om je beurt kunnen vragen, je moet je impulsen kunnen beheersen en je moet je in de ander kunnen inleven. Allemaal vaardigheden die je kan oefenen, maar die ook samenhangen met de hersenontwikkeling. Verwacht dus niet te snel dat jonge kinderen dit uit zichzelf kunnen en al zeker niet dat ze dit vlot kunnen zonder hulp van een volwassene (al zullen er zeker uitzonderingen zijn).
Kinderen hebben tijd buiten nodig. In de natuur en de open lucht zijn is zo belangrijk. Ongestructureerde tijd buiten stimuleert creativiteit, verbeeldingskracht, kritisch denken, leren, beweging en plezier.
De volgende keer dat je kind het lastig heeft of begint te jengelen of te klieren, ga dan naar buiten! Het is een instant stemmingsbooster voor iedereen (jaja, ook voor jezelf).
De aanbeveling is om per dag 3 uur buiten te zijn en 3 uur vrij te spelen. Gelukkig covert 3u buiten spelen beide aspecten 😉 En weet dat je hier ook de speeltijden op school of het kinderdagverbijf bij mag tellen. Streef er in ieder geval naar om minstens 30 minuten per dag buiten te zijn (hoe meer hoe beter natuurlijk).
Zo kan je peuter zijn babyzusje wel graag zien, maar toch zal frustratie of boosheid wanneer die zijn blokken afpakt de overhand nemen en zal hij slaan. (Dat hangt natuurlijk ook samen met die impulscontrole die er nog niet is.) Of zo kan je kindje ontzettend teleurgesteld zijn wanneer ze voor haar verjaardag toch niet dat ene cadeau krijgt dat ze zo graag wou. Daardoor is de kans groot dat ze ongepast of onbeleefd reageert en ondankbaar lijkt, ook al vindt ze het ook geweldig dat ze een cadeau krijgt. De teleurstelling is op dat moment het grootst en dat is wat ze dus voelt en toont.
Sowieso verwachten we van peuters dat ze vooral de basisemoties (blij, bang, boos & verdrietig) kunnen benoemen. Lukt dat nog niet, dan is dat zeker iets waar je actief aan kan werken. Lukt dat al vlot, dan kan je proberen om wat extra gevoelswoorden te introduceren! Hoe je dat kan doen en waarom dat zo belangrijk is, lees je in deze blogpost. Sowieso zijn de gevoelsposters en gevoelskaarten hierbij een handig hulpmiddel!
(of wanneer ze volop aan het ontdekken zijn en wij die schaar uit hun handen grissen om te voorkomen dat ze zich bezeren…)
Driftbuien zijn normaal in de ontwikkeling van peuters. Je bent geen ‘slechte’ ouder die een ‘slecht’ kind opvoedt. Je kind is geen ‘stout’ kind in wording. Hoe jij hiermee omgaat als ouder is tegelijkertijd wel ontzettend belangrijk. Wil je hier concrete handvatten rond en wil je ook beter begrijpen waarom je kind niet gewoon luistert en doet wat je zegt wanneer die een driftbui heeft? Dan is de digitale gids ‘kleine kinderen, grote gevoelens’ een absolute aanrader. Je ontdekt er alles wat er te weten valt over driftbuien, hoe je ermee om kan gaan en ook hoe je ze -in de mate van het mogelijke – kan voorkomen.
Er zijn heel wat dingen die je kunt doen om te helpen, maar onthoud ook: Je kind heeft gewoon nog geen (of weinig) impulscontrole en moet nog leren hoe hij op een gepaste manier met zijn emoties om kan gaan. Hun hersenen hebben nog geen vaardigheden zoals communicatie, probleemoplossing en empathie ontwikkelt. Dit kost tijd en vooral ook heel veel oefening. Wees dus geduldig!
Opruimen, tafel dekken, helpen de afwasmachine uitladen, de wasmachine uitladen,… het zijn allemaal dingen waar een peuter bij kan helpen! Jong geleerd is oud gedaan.
Enkele voorbeelden van dingen waarbij je peuter zou kunnen helpen en die hij, na voldoende oefening en begeleiding, zelfstandig zou kunnen uitvoeren.
Ik weet dat het de eerste keer (of eerste keren) vaak wel wat van jou vraagt om je kind hierin te begeleiden. Wanneer je het zelf zou doen, zou het vast sneller gaan. Maar vergeet niet dat dit net de periode is waarin kinderen niets liever doen dan wat mama of papa doet en dat ze uit zichzelf ontzettend veel gaan imiteren. Door hen te betrekken, voelen ze zich belangrijk en voelen ze zich verbonden. Bovendien geeft het hen de kans om te oefenen. Wanneer ze nooit mogen helpen, kunnen ze zich de taken niet eigen maken. En na de zoveelste afwijzing, zullen ze ook hun interesse verliezen en gaan ze niet meer vragen of ze mogen helpen. Tegen de tijd dat ouders dan denken: nu is het wel tijd dat ze hun steentje beginnen bij te dragen, hebben ze er dus al lang geen zin meer in én hebben ze ook niet kunnen oefenen.
Kortom, je kan veel van je peuter verwachten. Zorg er vooral voor dat je geen onmogelijke dingen van je peuter verwacht, want dat is zowel voor jou als voor je peuter enorm frustrerend.
Veel succes!
© Verbindend Opvoeden 2024
